Yolcu taşımacılığında yeni yönetmelik yayınlandı

13 Ocak 2017 günü 29947 sayılı Resmi Gazete’de “Şehirler Arası Yolcu Taşıma Hizmeti İle Servis Ve Turizm Taşımacılığı Hizmetinin Erişilebilir Hâle Getirilmesine Dair Yönetmelik” yayımlandı

TOURİSM EXCLUSİVE- Av. Mesut KAVAK

Son yıllarda engellilerin günlük yaşamlarındaki zorlukları ortadan kaldırabilmek adına birçok düzenleme yapılmıştı. Bunun bir devamı olarak da kara, deniz, demir ve havayoluyla yapılan yolcu taşımalarının engelli bireylerin erişimine uygun hale getirilmesine yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Yönetmeliğe göre taşımacılık yapılacak araçların erişilebilir hale getirilmesi yada erişebilirlik sağlanabilmesi maksadıyla transfer aparatı bulundurulması zorunluluğu ile hizmet standartlarının iyileştirilmesine yönelik hükümler yer almaktadır.

Yönetmelik, Resmi Gazete’de yayımlandığı 13/01/2017 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup, Yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlar hakkında idari para cezası kesilecektir. “Şehirler Arası Yolcu Taşıma Hizmeti İle Servis Ve Turizm Taşımacılığı Hizmetinin Erişilebilir Hâle Getirilmesine Dair Yönetmelik” ile karayolunda şehirler arası otobüs firmaları, seyahat acentaları, mola işletmeleri ile denizyolu, demiryolu ve havayolu işletmecilerine bazı sorumluluklar getirilmiştir. Buna göre;

A) ŞEHİRLER ARASI OTOBÜS FİRMALARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ:

•  Taşıma hizmeti sağlayıcılarının yazıhanelerinde bankoların erişilebilir olması gerekir.
•  Taşıma hizmeti sağlayıcılar yazıhanelerde görüntülü konuşma ile işaret dili hizmeti    sağlar. 
•  Şehirler arası ulaşım hizmetini sağlayan araç erişilebilirlik şartlarını taşımıyorsa taşıma hizmeti      sağlayıcısı, engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan bireyin bilet rezervasyonu yapılırken veya bilet satın alınırken belirttiği erişilebilir taşıma hizmeti sağlanmasına ilişkin talebini azami yetmiş iki saat içinde karşılamakla yükümlüdür.
• Engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcuların transfer aparatı talep etmesi halinde, transfer aparatı talebi kısa mesaj ile gönderilen bilgi mesajında ve bilette yer alır.
• Transfer aparatının yolculuk süresince araçta bulunması ve bu şartlar sağlanırken engelli yolcudan ek bir ücret talep edilmemesi gerekir.
• Şehirler arası taşıma hizmeti sağlayıcıları, engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcunun transfer aparatı talebini ilettiğinde araçta yer olmadığı bilgisi vermesi durumunda, engelli yolcunun talep etmesi halinde araçta yer olmadığını belgelendirmek zorundadır.
• Transfer aparatıyla tekerlekli sandalyenin erişebileceği en yakın koltuk rezerve edilmesi ve rezervasyon bilgisinin yolcuya bildirilmesi zorunludur.
• Şehirler arası taşıma hizmeti sağlayıcıları engellilerle iletişim konusunda ve transfer aparatının kullanılmasına ilişkin eğitim almış şoför ve yardımcı personel görevlendirir.

B) SEYAHAT ACENTALARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ:

• Seyahat acentası, müşterinin engelini bildirmesi halinde rezervasyon sırasında bu bilgiyi rezervasyon ve taşıma sözleşmesine kaydeder, müşteriye verilecek hizmetin planlanması ve sunulmasında gerekli önlemleri alır.
• Taşıma hizmeti yapan seyahat acentası, internetten rezervasyon yapılması veya hizmet satın alınması aşamasında internet erişilebilirliğini ve bürolarında erişilebilir banko hizmetini sağlar.
• Turizm taşımacılığı yapılan transfer aracı, bu Yönetmeliğin ikinci bölümünde belirtilen erişilebilirlik şartlarını taşımıyorsa, seyahat acentası engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan kişilerin bildirmesi halinde, engelli bireyin erişilebilir taşıma hizmeti sağlanmasına ilişkin talebini, engelli bireyin tercihine uygun olarak azami yetmiş iki saat içinde karşılamakla yükümlüdür.
• Engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcuların transfer aparatı veya erişilebilir araç tercihinin sözleşmede yer alması sağlanır.
• Transfer aparatı yolculuk süresince araçta bulunur ve bu şartlar sağlanırken engelli yolcu veya refakatçisinden ek bir ücret talep edilmez.
• Seyahat acentaları engelli yolcu bulunması durumunda, hizmetin planlamasını ve sunumunu değiştirmeyecek şekilde, mümkün olduğunca engelli yolcunun kısa sürede ulaşımını sağlayacak transfer planlamasını yapar.
• Turizm taşımacılığı hizmetlerinde engellilerle iletişim konusunda ve transfer aparatının kullanılmasına ilişkin eğitim almış şoför ve yardımcı personel görev yapar.

C) SERVİS TAŞIMACILARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ:

• Servis hizmeti verilen araç, Yönetmelik’teki erişilebilirlik özelliklerini taşımıyorsa; servis hizmeti sağlayıcıları, engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcunun tercihine göre transfer aparatı temin eder veya ek bir ücret talep etmeden erişilebilir olarak üretilmiş veya erişilebilir hale getirilmiş olan araçla hizmet alınmasını sağlar. Transfer aparatının yolculuk süresince araçta bulunması gerekir.
• Servis hizmeti en kısa güzergâhı sağlayacak şekilde verilir.
• Servis taşıyıcıları engellilerle iletişim konusunda ve kullanılıyorsa transfer aparatının uygulanmasına ilişkin eğitim almış şoför ve yardımcı personel çalıştırır.

D) HAVAYOLU TAŞIMACILARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ:

• Havayoluyla şehirler arası taşıma hizmetinde engellilerin erişilebilirliğinin sağlanmasına yönelik tedbirler, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen esaslara uygun olarak alınması gerekmektedir.

E) DENİZYOLU TAŞIMACILARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ:

• Taşıma hizmeti yapan işletmecilerin internet üzerinde bilet alınması aşamasında internet erişilebilirliğini ve bilet satış yerlerinde erişilebilir banko hizmetini sağlaması gerekir.

F) KIYI TESİSİ İŞLETMELERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ:

• Yolcu indirilen ve bindirilen kıyı tesisleri engellilerin gemiden-karaya ve karadan-gemiye ulaşımını kolaylıkla yapabilecekleri şekilde erişilebilir hale getirilir.
• Engellinin talep etmesi durumunda gemiden-karaya ve karadan-gemiye ulaşımında iniş ve binişte yardımcı olmak üzere ücretsiz yardım sağlanır.
• Görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme sistemi bulundurulur.
• Bilet satış bankosunda işitme engelliler için görüntülü konuşma ile işaret dili hizmeti sağlanır.

G) DEMİRYOLU İŞLETMELERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ:

• Demiryolu aracı bu Yönetmeliğin ikinci bölümünde belirtilen erişilebilirlik şartlarını taşımıyorsa şehirler arası yolcu taşıma hizmeti veren demiryolu tren işletmecisi, engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcuların bilet rezervasyonunda, yolculuktan azami yetmiş iki saat öncesinde bildirmeleri halinde mekanik çözümler (transfer aparatı, rampa, asansör, merdiven tırmanma aparatı ve benzeri) sağlar.
• Taşıma hizmeti yapan işletmeci internet üzerinde bilet alınması aşamasında web erişilebilirliği ve bilet satış yerlerinde erişilebilir banko hizmetini sağlar.
• Engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcuların transfer aparatı talep etmesi halinde, transfer aparatı talebinin kısa mesajda ve bilette yer alması gerekir.
• Taşıma hizmeti yapan işletmeci, engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcunun transfer aparatı talebini ilettiğinde araçta yer olmadığı bilgisi vermesi durumunda, engelli yolcunun talep etmesi halinde araçta yer olmadığını belgelendirmek zorundadır.
• Engellinin talep etmesi durumunda trene iniş ve binişte yardımcı olmak üzere ücretsiz yardım sağlanır.
• Görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme sistemi kullanılır.
• Garlarda bilet satış noktalarında işitme engelliler için, görüntülü konuşma ile işaret dili hizmeti verilir ve indüksiyon döngü cihazı sağlanır.

H) MOLA İŞLETMELERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ:

• Mola noktasında, bina girişi ve tuvaletler başta olmak üzere, Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça belirlenen esaslara uygun düzenlemeler yapılır.
• En az bir tane olmak üzere yoğunluğun fazla olduğu mola noktalarında talebe göre ihtiyaç duyulan sayıda transfer aparatı temin edilir.
• Görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme sistemi bulundurulur.

İ) TERMİNAL İŞLETMELERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ:

• En az bir tane olmak üzere yoğunluğun fazla olduğu terminallerde talebe göre transfer aparatı temin edilir.
• Terminallerde Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça belirlenen esaslara  uygun düzenleme yapılır.
• Görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme sistemi bulundurulur.
• İl merkezlerinde bulunan terminallerin danışma bankosunda işitme engelliler için indüksiyon döngü cihazı sağlanır.